FFE 461/01/HP26

Żywność funkcjonalna w walce z rakiem okrężnicy

Rak okrężnicy jest jedną z głównych przyczyn przedwczesnej śmierci w Europie. Oszacowano, że poprzez modyfikację diety w skali globalnej można zapobiec 66-75% przypadków raka przewodu pokarmowego (co oznacza 550-660 000 przypadkom raka okrężnicy na rok). Na przykład w wielu badaniach epidemiologicznych (opartych na populacji) wykazano, że spożycie warzyw i owoców powoduje spadek ryzyka zachorowania na raka. Jednakże brak jest jednoznacznych dowodów ponieważ w badaniach epidemiologicznych nie można ustalić czy ochronny wpływ warzyw i owoców wynika wyłącznie ze specyficznego składu diety czy innych czynników związanych ze stylem życia, takim jak aktywność fizyczna i palenie papierosów.

Od ponad dziesięciu lat czynione są wysiłki w celu zidentyfikowania w diecie aktywnych składników, które mogą obniżać ryzyko zachorowania na raka i opracowania żywności funkcjonalnej mającej na celu zmniejszanie występowania raka. W wielu badaniach na modelach zwierzęcych określono kilka klas składników diety, które wykazują właściwości redukujące ryzyko powstania nowotworu. Trudno jednak jednoznacznie odnieść te wyniki do ludzi, gdyż w modelach zwierzęcych stosowano duże ilości substancji wyselekcjonowanych. Jest bardzo prawdopodobne, że dobroczynne efekty jedzenia owoców i warzyw są raczej zasługą wielu działających łącznie różnych substancji o niskim stężeniu.

Celem badań europejskich jest obecnie (w drugim roku) opracowanie wiarygodnego testu, w celu wyselekcjonowania składników żywności funkcjonalnej o specyficznym działaniu zapobiegającym lub hamującym rozwój raka odbytu i okrężnicy.

Test ten (lub oznaczenie) będzie oparty na nowych technologiach dotyczących zmian w działaniu znanych genów i znanych białek – odpowiednio genomików (genomics) i proteomików (proteomics) - odpowiedzialnych za powstawanie raka odbytu i okrężnicy. Techniki te będą stosowane do określania skuteczności składników żywności funkcjonalnej w zapobieganiu lub hamowaniu rozwoju wczesnych stadiów raka odbytu i okrężnicy.

Badania mogą doprowadzić do opracowania specyficznej żywności zapobiegającej zapoczątkowaniu procesów rakotwórczych.

Dostępne wyniki zostaną zaprezentowane w następnych raportach FLAIR-FLOW. Szczegółowych informacji udziela koordynator.

Nr projektu: QLK1-1999-00706 (FFACC)

Koordynator: Dr. Ruud Woutersen,
TNO Voeding,
Utrechtseweg 48.
Postbus 360, 3700 AJ Zeist,
THE NETHERLANDS
tel: +31-30 6944485
fax: +31 30 6960264
e-mail: Woutersen@voeding.tno.nl
 
Autor: Dr. F. Robinson, British Nutrition Foundation, UK, (grudzień 2001).